Szybkie i dokładne badanie tomografem zyskuje coraz większą popularność w diagnostyce, znajdując zastosowanie niemal w każdej dziedzinie stomatologii. Wykorzystuje się je przede wszystkim w diagnostyce w implantologii, protetyce, endodoncji i ortodoncji. Wykonanie trójwymiarowego obrazu to pierwszy, najważniejszy etap planowania najbardziej skomplikowanych zabiegów dentystycznych. Jak wygląda badanie tomografem i jakie są jego zalety?
Czym jest tomografia stomatologiczna?
Tomografia komputerowa, znana również jako CBCT (ang. Cone Beam Computed Tomography) czy tomografia wolumetryczna, jest standardem w nowoczesnym leczeniu stomatologicznym. Wiązka promieniowania w badaniu stawów skroniowo-żuchwowych ma kształt stożka, stąd dodatkowe określenie stożkowej tomografii komputerowej.
Badanie wykorzystujące promienie rentgenowskie obrazuje tkanki jamy ustnej w ujęciu trójwymiarowym. Podczas badania lampa rentgenowska wykonuje wokół głowy pacjenta obrót, zbierając w ten sposób wiele danych o badanym obszarze. Wynikiem diagnostyki jest wielopłaszczyznowe zdjęcie szczęki i żuchwy, które można analizować w wielu przekrojach. Uzyskane w trakcie badania pomiary są rzeczywistymi wymiarami (w skali 1:1).
Tomografia komputerowa szczęki i żuchwy – do czego służy?
Tomografia komputerowa 3D znajduje zastosowanie podczas wykonywania specjalistycznych zabiegów z zakresu różnych dziedzin stomatologii. W implantologii służy do precyzyjnego ustalenia ilości kości znajdującej się w miejscu zaplanowanego zabiegu. W ortodoncji z kolei pozwala lokalizować zęby zatrzymane lub nadliczbowe, a także wykrywać stany zapalne i wady zgryzu. Natomiast w endodoncji umożliwia wykrycie kanałów dodatkowych i złamanych narzędzi oraz ocenę połączeń kanałów czy zastosowanego wypełnienia. CBCT przydatna jest też podczas leczenia schorzeń stawów skroniowo-żuchwowych i wad twarzoczaszki.
Badanie tomograficzne jest oprócz tego stosowane w celu oceny stanu kości i zębów po urazie, zaawansowania próchnicy czy chorób przyzębia i ubytków kostnych szczęki lub żuchwy. Warto je wykonać zawsze wtedy, gdy tradycyjne badanie RTG nie pozwala na uzyskanie wystarczających informacji do postawienia diagnozy lub zaplanowania leczenia.
Nowoczesne badanie podnoszące jakość leczenia stomatologicznego – zalety tomografii 3D
Skuteczność leczenia stomatologicznego, jak również komfort pacjenta w ogromnej mierze zależy od precyzyjnej i trafnej diagnozy. Badanie tomografem znacząco podnosi jakość leczenia pacjentów z różnymi problemami stomatologicznymi. Podczas badania dokonywane są bardzo dokładne pomiary wraz z symulacją przed zabiegiem, co z kolei pozwala na jego bardzo precyzyjne przeprowadzenie.
W badaniu tomografem lekarz uzyskuje trójwymiarowy obraz tkanek miękkich, zatok szczękowych i zębów, który jest mu niezbędny do oceny warunków anatomicznych pacjenta oraz do zaplanowania leczenia. Tomografia komputerowa zębów, szczęki i żuchwy znakomicie sprawdza się jako uzupełnienie lub alternatywa dla innych badań stomatologicznych, takich jak RTG czy pantomogram.
Czy tomografia komputerowa jest bezpieczna?
Stomatologiczna tomografia komputerowa jest obecnie najszybszą, najdokładniejszą, a przy tym bezinwazyjną metodą diagnostyki. Prześwietlanie promieniami RTG wciąż jednak w wielu z nas budzi obawy. Niepotrzebnie – dawka promieniowania w badaniu CBCT jest minimalna (mniejsza w porównaniu z tradycyjną tomografią), co gwarantuje całkowite bezpieczeństwo pacjenta. Tomograf wykonuje zdjęcia wyłącznie wskazanego miejsca. Komputerowa tomografia stomatologiczna (tomografia szczęki i tomografia żuchwy) jest przy tym badaniem całkowicie bezbolesnym.
Badanie za pomocą tomografu stomatologicznego – jak wygląda?
Badanie tomografem nie wymaga żadnego przygotowania ze strony pacjenta, który nie musi stawić się do niego na czczo. Przed rozpoczęciem diagnostyki badany jest proszony jedynie o zdjęcie wszystkich metalowych elementów (okularów, biżuterii, ruchomej protezy, aparatu ortodontycznego), które mogłyby przesłonić struktury obrazowane w trakcie naświetlania. Konieczne jest również nałożenie specjalnego fartucha ochronnego, zabezpieczającego przed działaniem promieni rentgenowskich. Ciąża jest jedynym przeciwwskazaniem do wykonania badania.
Samo badanie, wykonywane w wygodnej pozycji stojącej lub siedzącej, trwa kilkadziesiąt sekund – przez cały jego czas pacjent powinien utrzymywać ciało w bezruchu, przytrzymując specjalny uchwyt zębami. W trakcie badania lampa rentgenowska wykonuje obrót o 360 stopni wokół głowy pacjenta. Uzyskany wynik jest następnie przesyłany do komputera. Obraz zapisywany jest w specjalnym programie, który analizuje go dzięki specjalnym algorytmom. Efektem badania są trójwymiarowe obrazy badanych obszarów, które dogłębnej analizie poddaje lekarz.
Tomografia komputerowa zębów 3D a tradycyjne zdjęcie stomatologiczne
Tradycyjne zdjęcie stomatologiczne rejestruje obraz twardych tkanek wyłącznie lub w dwóch płaszczyznach. Tomografia komputerowa 3D pozwala natomiast na obrazowanie anatomicznych struktur w trójwymiarze z mniejszymi zniekształceniami i z większą dokładnością. W trakcie tomografii CBCT lampa rentgenowska wykonuje obrót wokół głowy pacjenta. Dzięki temu możliwe jest zebranie dużej ilości danych w bardzo krótkim czasie. Uzyskane tym sposobem informacje pozwalają specjaliście na trafniejszą diagnozę i dobór odpowiedniego leczenia.