Ząb zatrzymany to pod względem budowy prawidłowo wykształcony ząb, który jednak nie zajął właściwego miejsca w jamie ustnej i tkwi w kości szczęki bądź żuchwy. Zdarzają się zęby częściowo zatrzymane, czyli takie, których korona jest pokryta błoną śluzową dziąsła lub też korona w małym fragmencie jest widoczna w jamie ustnej oraz zęby całkowicie zatrzymane, z którymi mamy do czynienia, kiedy cały ząb otoczony jest przez kość. Kiedy należy usunąć zatrzymany ząb i jak przebiega taki zabieg?
Zatrzymany ząb – kogo dotyczy ten problem?
Nieprawidłowość ta może wystąpić w wieku dziecięcym i dotyczyć kłów, a rzadziej piątek, jedynek lub dwójek. W tych przypadkach jest ona związana najczęściej ze zbyt późnym usunięciem mleczaków, a leczenie polega na odsłonięciu dziąsła z zatrzymanego zęba i ściągnięciu go w odpowiednie miejsce przy użyciu specjalnych aparatów ortodontycznych.
Problem zęba zatrzymanego dotyczy jednak przede wszystkim ósemek, czyli tak zwanych zębów mądrości. Zęby te zwykle wyrzynają się między 17 a 21 rokiem życia. Oczywiście ich brak w bardzo młodym wieku nie musi być oznaką nieprawidłowości, ponieważ u wielu osób zęby te pojawiają się znacznie później, nawet do 40 roku życia, a z kolei u innych w ogóle nie wytwarzają się ich zawiązki. Jeśli natomiast ząb mądrości nie pojawia się, ale odczuwalny jest ból lub występuje stan zapalny dziąsła za siódemką, to z pewnością jest to sygnał, którego nie możemy zbagatelizować i konieczna jest wizyta u stomatologa.
Jakie są przyczyny i konsekwencje zatrzymania zębów?
Główna przyczyna zatrzymania ósemek upatrywana jest w braku dostatecznego miejsca w łuku zębowym, co jednak dla pacjenta nie jest tak ważne, jak fakt, że skutkiem występowania zatrzymanego zęba stać się może cały szereg patologicznych zmian w jamie ustnej. Nie usunięty w porę ząb mądrości doprowadzić może do:
- stłoczenia zębów siecznych,
- złego funkcjonowania stawów skroniowo-żuchwowych,
- tworzenia torbieli wokół zatrzymanej ósemki,
- nawrotów stanów zapalnych dziąsła lub zakażeń bakteryjnych kieszeni dziąsłowej,
- powstania bolesnych kieszeni kostnych.
W jaki sposób usuwa się zatrzymane zęby?
Usunięcie zatrzymanego zęba mądrości wykonywane jest przez specjalistów z zakresu chirurgii stomatologicznej po wcześniejszej szczegółowej diagnostyce obejmującej panoramiczne zdjęcie rentgenowskie lub tomografię komputerową. Dokładny obraz ułożenia zęba pozwala określić ewentualne trudności i precyzyjnie zaplanować zabieg.
Usuwanie ósemek przeprowadza się zwykle z zastosowaniem znieczulenia miejscowego, choć czasem zdarza się, że chirurg szczękowy stosuje narkozę. Zabieg polega na nacięciu błony śluzowej dziąsła nad usuwanym zębem, a następnie od kości oddzielony zostaje płat śluzówki wraz z okostną. Po odsłonięciu kości otaczającej ząb lekarz usuwa jej warstwę za pomocą specjalnego wiertła. W ten sposób uzyskuje dostęp do zatrzymanego zęba. Zamknięty wcześniej w kości ząb dentysta wyjmuje w całości bądź w częściach.
Po usunięcia zęba zatrzymanego, miejsce, w którym się on znajdował, zszywa się. Stomatolog wykonuje także opatrunek uciskowy. Lekarz stomatolog najczęściej poleca pacjentowi przyjmowanie antybiotyków i doraźnie środków przeciwbólowych. Instruuje go także co do konieczności zachowania miękkiej diety oraz powstrzymania się od picia alkoholu i gorących napojów. Poleca się też wykonywanie przeciwzapalnych płukanek i używanie szczoteczek przeznaczonych dla osób po zabiegach chirurgicznych. Skutkiem ekstrakcji zęba zatrzymanego jest powstanie ubytku w kości. W przypadku niektórych pacjentów koniecznym staje się uzupełnienie tego ubytku preparatami kościozastępczymi,w tym bogatopłytkowego osocza PRF. Po zabiegu usunięcia zęba zwykle po siedmiu dniach, następuje wizyta kontrolna, podczas której zdejmowane są szwy.
Usunięcie zęba zatrzymanego może łączyć się z ryzykiem wystąpienia powikłań. Najczęstsze z nich to:
- uszkodzenie zęba sąsiedniego,
- uszkodzenie nerwu zębodołowego dolnego podczas usuwania dolnych ósemek,
- perforacja zatoki szczękowej przy usuwaniu ósemek górnych.
Z tego względu warto do wykonania takiego zabiegu wybrać doświadczonego stomatologa lub gabinet, który specjalizuje się w chirurgii stomatologicznej.